Ergenleri Anlama Kılavuzu Kitabından Notlar
Uzman Psikolog Özgün Kızıldağ’a ait bu kitapta 62 farklı vaka örneği ile ergenlik döneminde ortaya çıkabilecek güç durumlar ve bu durumlara karşı hangi yaklaşımların izlenmesi gerektiği anlatılıyor. Her biri birkaç sayfa olan bölümler ve kitabın anlaşılır dili, kitabı okumayı kolaylaştırıyor. Öte yandan, her bölümün sonunda konu ile ilgili ileri okuma ve araştırmalar için kitap, film ve internet sayfası önerileri bulunuyor. Bu yazıda dikkatimi çeken bazı bölümler hakkında notlarımı paylaşacağım.
Öncelikle ergeni çok boyutlu olarak anlamaya davet ediyor kitap. Ergenliğin aslında dışardan göründüğü kadar kolay geçmediğini anlatıyor. Bu dönemde fiziksel, zihinsel, duygusal vb. birçok değişimin gerçekleştiği ve ergenin bu değişimlere ayak uydurmak için büyük bir enerji harcadığı ifade ediliyor. Örneğin bedendeki boy uzaması gibi ani değişimlerin geçici sakarlıklara sebep olabileceği, bunun oldukça normal kabul edilmesi ve ergenin suçlanmaması gerektiği ifade ediliyor.
Ergenin kendinden yaşça büyük kişiyle arkadaşlığı, kitapta ilgimi çeken konulardan biri. Örneğin kendinden 5 yaş büyük biri ile arkadaşlık yapan bir ergen. Aralarında bu denli ve daha fazla yaş farkı bulunan bireylerin arkadaşlıktan beklentilerinin oldukça farklı olabileceği anlatılıyor: Küçük bireyin arkadaşlıkla; tanışmak, oyun oynamak, sohbet ortamında olmak gibi hedefleri olurken büyüğün cinsellik ve yakın partner edinme gibi hedefleri olabilir (Bu durum çocuk istismarına da varabilir). Uygun bir dille, aradaki yaş farkının arkadaşlıktan beklentileri de farklılaştırdığı ergene anlatılmalı.
Yazarın ifade ettiğine göre ergen, bu dönemde pahalı eşyalar satın almak, marka giyinmek gibi isteklerde bulunabilir. Kitaba göre bunun sebebi bu tür pahalı eşyalarla kendini değerli hissedip onaylanma ihtiyacını karşılamaktır. Bir yetişkin kendini değerli hissetmek için bir çok hazır kaynağa sahiptir: Kendini geliştirmiş ve topluma yararlı bir birey olmuştur, i̇ş-aile gibi ortamlarda çok sayıda arkadaşı vardır, hobileri vardır, sosyal hayatta ve iş ortamında başarılara imza atmıştır… Ancak 14 yaşındaki bir çocuk bunların birçoğuna muhtemelen sahip değildir. Özellikle yeni bir okula, yeni bir sınıfa henüz dahil olmuşsa kendini değerli hissetmek ve göstermek için pek de bir kaynağı yoktur. İşte burada ortaya çıkıyor pahalı ve marka eşyaların anlamı. Ben bu ifadelerden gruba ait olma, onaylanma ihtiyacını karşılayana kadar ve aileyi ekonomik olarak zor duruma sokmayacak kadar pahalı ve marka eşyalara geçici olarak müsaade edilebilir çıkarımını yaptım.
Kitabın başka bir bölümünde ergenliğe giriş dönemine hatta biraz daha öncesine, çocukluk dönemine, dair öneriler yer alıyor. Kitaba göre çocuğun kendi hayatının sorumluluğunu eline alması için yapılabilecek şeylerden biri kendi ders çalışma programını kendisinin hazırlamasını sağlamak. Birey bu alışkanlığı çocuk yaşta edinmeli ki özellikle hayatının kalan döneminin gidişatını belirleyecek olan lise ve üniversite sınavlarına ve tabii ki daha sonrasına kadar sorumluluk almayı, planlı çalışmayı, kendini motive etmeyi öğrenebilsin ve kendi iç motivasyonu ile başarılı olabilsin.
Sonuç olarak bu kitap, sadece kapsayıcı bir rehber değil, aynı zamanda her bölümün sonunda konuyu detaylı değerlendirmek için sunduğu önerilerle de okuyucusuna yol gösterici nitelikte yazılmış bir eser. Kitabı okumanız dileği ile…
